Aytən Eyvazon Həvuşi hədiyə

Ruji vişədə qləy siyo həvuş dı qləy sipiyə həvuşi  kulon jiyədə bəduyəndı vitedəbin.

Əvon ıştə rujon kulə bınonədə dı hənək kardey dəvonedəbin.

Sipiyə həvuş ijənən kulə bınonədə pevaşteyədə vində ki, doy xıçəsə qləy sambuə bə co sambuə fındıx

hədiyə doydə. Sipiyə həvuş sambuəku xəbə səydə:

-              Ha sambuə boliya, tı hejo ıştə pəydo kardə fındıxi vardəş, doydəş bə qılə sambuə. Boçi?

-              Bə səbəb ki, əmə dustimon. Duston bəpe bə iyəndı hədiyə bıdən.

-              Haa.

Sipiyə həvuş nışte kuli bınədə, dəmande çə sambuə votə sıxani fiki karde.  Bı dəmədə siyo həvuş vite-vite oməy,  okuəşe ıştən bəy, votışe boy hənəkkəmon. Əmo, sipiyə həvuş çı vırəku nılıvəy. Siyo həvuşi çəyku xəbə səşe:

-              Bətı çıç bıə? Boçi bo hənək karde omedəniş?

-              Piyedənime.

-              Boçi?

-              Bə hisob ki, tı çımı dust niş. Duston bə iyəndı hədiyə doydən. Tı ısə boy bəmı hiç vaxti hədiyə doə ni.

 Pərt-pərti ıştə quşonıjən, çaşonjən vi karde.

-  Çok, həni azən bətı hədiyə bədom. Bıvot hələ, çiçı piyedə?

-  Bəmı hədiyə bədoş?

- Ha. Çiçı piyedə bıvot, azən botı əy hədiyə biyəm.

- Çok. Əmo jıqo bıbu, vişədə çəvədə hiçki bə kiysə hədiyə doəş nıbu. Har kəs çımı hədiyəku qəp bıjəno.

- Əv çiçe jəqo?

- Azən hələ zınedənim. Bəpe fik bıkəmon.

Əvon ve fikşon karde. Siyo həvuşi piyəşe bəy fındıx, fısdıx, sef, hındıl, kijə por, hətta, pələnqi, hırsi dandoni hədiyə bıdə. Əmo sipiyə həvuş demon hiç qılə rozi nıbe, votışe:

-  Mivon həməkəs bə iyəndı hədiyə doydə. Poron pərəndon həməyədə heste, dandonən hırsiku iyən pələnqiku heste. Az jıqo qləy çiy piyedəme, çəvədə hiç kəsiku nıbu.

Əvon  nıştin, ruji dırozi hədiyə fikşon karde, əmo hiçi pəydo kardeşon nıznəy. Şəv be. Deynənən qləy təpəsədə çı kuli bınədə nıştəbin, ğəhər kardedəbin. Bı dəmədə çı osmono qləy astovə  dı tovi saru  epərəy. Imi vindencəği sipiyə həvuş şoy-şoyku ıştə vırəo pevaşte:

- Pəydo kardıme. Pəydo kardıme.

- Çiç? Çiç?

- Diyə bıkə hələ, astovə pərəy, eqıni bə zəmin. Ə eqıniyə astovə pəydokə, biyə bomı. Çəvo hiç kəsiku ni.

-  Çok, az ə astovə pəydo bəkam, bəvam. Bıdə har kəs bıvindo az həməysən çokə dustim.

Siyo həvuş sipiyə həvuşiku co be, bo astovə pəydo kardero səbəro be. Sıxanış doy ki, astovə pəydo nıkardə bə peşo onibəqarde. Xəyli ro şe. Bə şəv çı hağə həyvonon tarsiku niyo be-be şedəbe. De tobə rujobə ro kardışe. Həni vişəku beşəbe, həmoə zəmini dəvardedəbe. Iyo əv ve etyotin bəninbe, oxo hağə həyvonon əy qəte əznin. Əv dı tovi vitedəbe.

Şəv eqıniyəbe, siyo həvuş hələən ro şedəbe, əmo, əv astovə pəydo karde zındənıbe. Əv fik karde-karde nışte çı qləy kuli bınədə, zındənıbe çiç bıkə. Bı dəmədə çı osmono qləyən astovə epərəy. Navədə qləy təpəsə hestbe. Siyo həvuş dı şoy-şoy, tadibəsə budi təpəsə vite. Əv tarsedəbe ki, berdəm çəybənav kiysə ə astovə pebəqəte. Oxoy dı tanqənəfəsi oməy beşe bə təpəsə. Iyo çənədə bınəvoən, astovə bəçəy çaş nıçiyəy. Iştən bəştə votedə:

- Ehh, ijənən kiykusə bə dumo mandim. Çımısən bənav peqətışone  astovə. Isə az çiç bəkam?

Bı vaxtədə qləyən astovə osmono  dı tovi epərəy saru. Imi vində həvuş sıxanış doy ki, bı səfə ən sıftə astovə ıştən pəydo bəka. İjən əv bədu astovə vite. Əmo çəy səy-səy karde hiç səmərə nıdoşe. Ha jıqo-jıqo həvuş  hələ  çand şəvən bədu astovon vite.

Vişədə cayli mandə sipiyə həvuş jıqo-jəqo nəvedəbe. Əv ve pərtbe. Bo hənək kardeyro dustış nıbe. Ğəmqin-ğəmqini vişədə qardedəbe. Çı siyo həvuşi roy çaş kardedəbe. Bə şəv osmonədə astovonən həni  boəy mərağin nıbe. Hətta, çı osmono astovon epəre vindeyədən xunış siyo bedəbe, ıştə lıvon eloşkındəbe. Həni astovəş piyedənıbe.

Doy xıçəsə nıştə bayğuş əy jıqo ğəmqin vindeədə damə be:

-  Ha həvuşa. Boçi jıqo ğəmqiniş?

-  Çımı dust şə, azən boəy pəşi qətəme. – pərt-pərti cəvob doydə.

-  Iştı dust boçi şə?

-  Bomıro bo hədəyə varde şə. Duston bəyəndı bəpe hədiyə bıdənxo. Əmo az əy çand ruje əy bəçaşim, omedəni. Çımi qınon həmə çımıkuye. Əçəyku ve çətinə hədiyə piyəmbe. – bino kardə bəme.

-  Əçəyku çiçı piyəy?

- Astovə. Votem bomı çı osmono eqınə astovə piyə. Piyedəmbe bəmı doə hədiyədə hiç kəsiku nıbu.

Mudrikə bayğuşi sıre- sıre votışe:

-              Həqiqətən tı əvı ve çətinə hədiyə dumo vığandə. Iştı vində ə astovon ve – ve diyəroədən. Har qılən qləy bayğuşi təmsil kardedə. Kenə qləy bayğuş mardedə, çəy astovə eqınedə, peqardə bedə çı pərəndə por, peşinedə bə məholi. Siyo həvuş hiç vaxti ə astovə pəydo karde əzıni.

Imi məsə sipiyə həvuş dəmandə bəme. Bayğuş ısə boy, ıştə sıxani dəvom kardedə:

-  Dustəti  iqlə de hədiyə doy bedəni. Əsl dust ıştı bədə rujədə ıştı toniku bıəkəse.

- Az həni hiç hədiyə piyedəmni, piyedəme çımı dust oqardo. – de purğıbo nıştedə kuli bınədə.

Yəvon, siyo həvuş hələən bədu astovon vitedəbe, əmo pəydo karde zındənıbe ki, zındənıbe. Əv ənə ro şəbe,  oməbe rəsəbe bə dıyo kəno. Iştə umrədə dıyo nıvində həvuş ənə ovi vindeyədə heyronədəbe. Əv oməy mande lap çı ovi kənoədə. Əmo əv ve ğəm kəşedəbe. Bəştə dusti doə sıxani bə vırə rosne zındənıbe. Bı dəmədə çı ləpon jiyo qləy moy ıştə səş bekarde bə dim, votışe:

-  Tı kiij?

-  Az həvuşim. Tı kij?

 - Azən moyim. Tı ıyo çiç kardəş?

-  Bo astovə nəvedəm.

- Astovə?

- Ha.

Moy sırəy. Votişe:

- Astovə osmonədə bedə. Boəy zəminisə boçi nəvedəş?

- Az çı osmono eqıniyə astovəro nəvedəm.

-  Çı osmono astovə eqınedəniki. Ə astovon əməhoə moyon təmsil kardedən. Kenə çəmənədə qləy marde, bəvədə çə astovonədə qləy eqınedə bə dıyo, qin bedə.

- Bəs az bəştə dustə həvuşi çı cəvob bədom? Həni əv dımı dustiəti əkəni. – siyo həvuş de ğəmqini votedə.

- Boçi əv dıtı dust əbıni?

- Duston bə iyəndı hədiyə doəninin. Əy çımıku astovə piyəşe. Az əy pəydo nıkəm, boəy nıbam, bızın çokə dust nim.

- Çokə dusti de hədiyə zınedənin. Çokə duston bəyəndı peştpur bəkəsonin. Tı çokə dust bənəbəyş, boəyro ənədə ro nəvoyş. Əvən çokə dustbo, tıni səbərəse.

- Rost votedəş. Ve səğbi. Çı ım rujnəku tınən çımı dustiş.

Siyo həvuş bə moy ve səğbi vote bəpeştə, bəştə omə ro, bə peşo dəro qınedə. Şəv-ruj xəyli ro kardepeştə, oxoy oməy beşe bəştə jiyə vişə. Oməy rəsəy bəştə ha rujnə dı sipiyə həvuşi hənək kardə kulon tono.  Sipiyə həvuş əy vindeədə ve şo be. Vite-vite oməy siyo həvuşıj dıvənqo qəte, votışe:

- Az həni hədiyə-fılon piyedəmni. Həni hiçune məşi. Tı çımı ən çokə dustiş.

Siyo həvuş bı sıxani ve şo be. Peşo bəştə sə omə hali ğəziyonış bo sipiyə həvuşi votışe. Çə rujnəyku duston sərəsəyn ki, dustəti  dı hədiyə səydənin, dı dılisoxtəti ğəzənc bedə.  

  

"ALƏM" 1 (1) 2016