YUBİLEY İYƏN KİTOBİ TƏĞDİMAT

08.08.2016-nə tarıxədə ətrofə rayonono, hətta Boku, Sumqayıt şəhrono Azərboyconi kali ruşinfikon  Masalli şəhrədə bə 70 sinninə şair, ədəbiyotşınos, tənqidəvon Allahverdi Bayrami rüşnə qırdə ben. Həmən, bı nezono çəy Boku şəhri “Ecoprint” nəşriyoti mətbəədə çap bə  “ Sellər kimi çağlar könül” (B-2016) kitobi təğdimati dəvonişone.

Masalli “Göy qurşağı” (“Nənə hanə”) ədəbi məclisi üzvon tərəfo ədəbi- bədii tədbir hozo kardə bəbe. Da rüj bənavo ın tədbiri çok dəvonero, veyə zəhmət kəşə Tolışi piraniyə şair Xanəli Tolış sıftəko tosbə oxoy bı mərasimi sədrəti kardışe. Tədbirədə, əsosən, çı Bayrami bı kitobədə jimoni iyən ofəyəvoni həxədə nıvıştəbə 17 nəfər sənətkon, ıştən iyən düst-həmron,  ədəbi məclisi üzvon: şairon, nasiron, jurnaliston iştirok kardedəbin. Mərasim saat 10-də bino be, 3 saat dəvom kardışe.

 X. Tolış dıştə navsıxani A. Bayrami şəxsiyəti, ictimai fəaliyəti, ədəbi ofəyəvonəti barədə kırtə qəp jəşe:

-Bayrami ım rüj moəo bə, (08.08.1946) Mədo məktəb (1965) BDU filoloqiya (1970) oroxniyəşe. Ostoro iyən Masalli rayonono 41 sor müəlim ko kardəşe (1970-2011). Tələbə devriku tosə ısə dı bədii-elmi ofəyəvonəti dastkoye. Im rüj çəy 12-nə kitobi edaştemoni iyən çəy 70 sinnə yubileyi dəvonero iyo qırdə bəmon.

 Peşo bə A.Bayrami sıxan doşone ki, kitobi barədə qəp bıjəno. Bayrami ıştə nıtqədə votışe:

 -“Sellər kimi çağlar könül”  kitobədə, oroxnə 3-4 sorədə, ıştə  həm bə tırki, həm bə tolışi nıvıştə bə məğalon, bardə müsahibon iyən publisistə nıvıştəyonım dərc kardə. Çəmə tolışə xəlği ruf Əli Nasir (2), piraniyə şairon Xanəli Tolış (1) , Cabir Nəsir(1), Əbdulrza Əhmədov(2), Baləddin Veşo (2), Şahmerzə Tolışəxun (1), Əvəz Nəbi (1), Nəriman Tolışi (1) Camal Lələzoə (1), cıvonə bınıvışt Vüqar Mirzəzadə (Həmati) (2) ofəyəvoni barədə  otırnəyon (elmi məqaləon) kitobi iminə poədə dərc bıə. 2-nə poədə dı 7 sənətko bardə  musahibon vırə qətəşone. (Çımı müsahibon  86 sinninə şair-pedaqoq Əbdulrza Əhmədov, Azərboyconi həmən Tolışi  ım rüjnə talantinə şairon Nəriman Tolışi, Baləddin Veşo, Xanəli Tolış bən.) Kitobi 3-nə hissədə “Y” morfemi, “Çe” navsıxani həxədə çımı mülahizon, Xudaşirin Cabbarlı şəxsiyət, 100 sinninə seyid Həzər Bağırovi xıyzoni, Tolışi bılbıl, muğənni İsrail Məmmədovi, Tofiq Nicoti... həxədə nıvıştəyonım dərc bən.

 Bayrami ıştə nıtqədə bə 2-3 məsələ işarə kardışe:

 1) Jimonədə həm ıştən dı şeer-sənəti dastko bəm, həmən bəştə şoqirdon nıvışte sıron omutəme. İqlə qeyd bıkəm: Fəxr kardəm ki, Azərboyconi ım rüjnə ədəbiyoti ən ğüdrətinə, talantinə şair Mehmon Qaraxanizoə çımı perosnə şoqirde.

 2) Sıftəku şeer nıvıştəme, həmən co nıvıştəkəson şeeron, ofəyəvonon təhlil kardəme, bə ədəbiyotşünosi tojə toyfonom doə. Çımı elmi məğalonədə ibarət 4 qılə kitob hestıme: “Ötən günlərin işığında” B-2007, 186 səh.), “Qəncinəti əndozə” (B-2008, 196 səh.), “Azərboyconi tolışon ədəbiyot” (B-2013. 293 səh.),  nəhayət,  ım kitob - “Sellər kimi çağlar könül” (B-2016. 164 səh.).

 3) 2005-nə soriko jıqo həm ıştə kitobon, həmən şairə-nasirə həmron kitobon bə nəşr hozı kardedəm. Mərhum Bəhmən Salayevi 4 qılə kitob, Xanəli Tolışi 5 qılə kitob, Camal lələzoə 4 qılə kitob, Əhməd Səmədovi, Cabbar Əliyevi, Cabir Nəsirovi, Bağır Bağırovi, Səxavət Qafarlı, Balamirzə Cəfərli, Şirzad Ağayevi, Beytulla Şərifzodə iyən çan sənətkoon kitobon həm redaktor bəm, həm bə çap hozo kardəme.

 4) Bənə İlqar Yusifli, Məmməd Ağa, Balamirzə Cəfərli ve cıvonə bınıvışton bən, əmmo bənə həqiqi şairi əvon iyo, çəmə Masalli ədəbi məclisədə püxtə bən. Xanəli Tolışi, Rafiq Məmmədi, iyən dıçımı hıkmi-təbi əvon kitobxıvand bən, bənə çokə şairi məşhur bən.

 5) Kali tolışon şikat kardən ki, hükümət bə Azərbaycanədə jiyə etnik xalqon dığət nüşo doydəni. Guya, Multukulturalizm Onemon bə çəşi puş şodoyro soxtə bə.  Dıminə sin dəşə ın Onemon, dıştə sıftənə tədbiron nəzə cəlb kardedə. Çəy tədbirono tolışonən bəhrə səydən. Məsələn, almani alim Fridrix Henri fon Dits 1815-nə sori “Dədə Qorqud dastonon” qələyni “ Basati Kəlləçəşi kışde”  dı Homeri Siklopon müqayisə kardedə. Çı məqaləko 300 sor dəvarde qeyd karde barədə çəmə Prezidenti sərəncom doəşe. Im daston də almani alimi məqalənə ico Azərboyconədə jiyə 26 etnik xəlği zıvonədə çap be. Çə zıvononədə qıləyən tolışi zıvonbe. Mı dı Mehmon Qaraxanizoə həminə kitobımon hozo karde (B-2015, 80 səh.). Ədəbi ictimaiyəti zınəşe ki, az “Dədə Qorqud”i bə tolışi tərcümə kardedəm, təqdir kardışone, mıko müsahibon peğətışone. Çımı həxədə də münasibəti çan mətbu orqanon məğalon doşone. Multukulturalizm idarə tojə, nübədə bə lahiyədə ijən tolışon bəhrə bardedən: “Reqion” nomədə bə “Multuralizm” jurnali əlovə nəşr bedə, iminə vırə bə tolışon doə bə.  36 tolışə şairi həxədə məlumat dəçəvon 3-4 şeiri iyo dərc bəbe.

 70 sinnə Bayrami həxədə iyo iştirak kardə kəson ıştə dıli sıxanon votışone.

Yubilyari tələbə həmro şair Əvəz Nəbi:

 - Tələbə bimon, əmə bə nəve, bə kino əşimon. Əncəx çı Bayrami şə vırə kitobxonon, tələbə elmi cəmiyəton iyən ədəbi-bədii tədbiron bin. Ənışti, maştə tosə şanqovə  həm boştə, həm bo tələbə həmron kursə, kontrolə  koon ənıvışti. Im zirəkəti ısətən çəşi vədəye. 12 kitobi xıvande, çımı i qılə kitob çap be, həyo-abrüm şe, dəyən çe həvəsi qınim.

 Bayrami müalicə həkim-jurnalist Xodaşirin Cabbarlı:

 - Ədəbi məclisi iclasonədə oşnə bimon: vindıme hartərəfinə şəxsiyəte: ərəbi-farsi çok zınedə, həmən çok qıləy ruhaniye: məşhədi, kərbəlayi nomi dıştə sofəti-pokəti novnedə, müdrikə-dindorə insone. 

 Ədəbi məclisi həmsədr şair-publisist Rafiq Məmməd:

 -Titulinə şairon, elmon doktoron veyn, əmmo, əvon çı Allahvardi Bayrami kardəyon nimdiki nimə kardəşonni. Bayrami çəmə həqiqi nomdorə şair, elmi sahədə akademike.

 Şair, yubilyari düst-həmro Məmmədşah Mirzə:

 - 2008-nə sori rayoni Tüklə məktəbədə çımı “İnam işığında” kitobi edaştemon dəvonə bedəbe. Bə Bayrami aspardəmbe ki, çımı kitobi həxədə məruzə bıkəo. Məclidədə rəyoni rəhbər nümayəndon, təhsil şobə koəkon iştirok kardəbin. Bayrami bə çımı ofəyəvonəti, bə çımı poeziya qıləy təhlil doşe, müəlimə həmron, mehmonon, çımı şoqirdon heyron mandin. Həmonə təhlil dı ixtisori, çı rəyoni “Çağırış” qəzetədə, “Azərboycon müəllimi” respublikə qəzetədə çap be. Əmmo, Bayrami həmin məğaləş bı kitobədə tam şikilədə dərc kardə. Hejo çə məqalə nomış doə bəştə bı elmiyə kitobi: “Sellər kimi çağlar könül”. Im sıxanon bəmı aidin. Çəy bəmı doə bədii tarife.

  İstedadinə şair, çokə nasir, publisist Camal Lələzoə:

 - 70-nə soronku dı Bayrami ofəyəvonə düstəti kardəmon. Çımı çan kitobon redaktor Bayrami bə. Redaktə iyən korrektədə çəy misliş ni. Hartərəfinə zınemon, qeşə dınyozınəti çı ofəyəmonə şəxsi barizə xosiyəte.

 Şair-təbib Balamirzə Cəfərli:

 -Dırozə müddət orduədə xıdmət kardəme. Hejo nıvıştəbim, hətta çımı şeeron, miniaturon, esseyon mətbuatədə dərc bedəbin. Qarabağı daveədə qonə yarə səme, bə mina eqınim. Tərxis bem, oməym bə rəyon, Masalli ədəbi məclisi iclasonədə iştirak kardıme. İyo omutıme ki, həqiqi şeer çı cur bebə. Rafiqi, mərhum Səxavəti,  Xanəli, məxsusən Bayrami qayğüon mınışon şair karde.

 Piraniyə pedaqoq-jurnalist Bağır Coşqun:

 - Az ixtisaso jurnalistim. “Yeni həyat” rayoni qəzetədə ko kardeyədə, “Poeziya” dərnəqi məşğələnodə bənə cıvonə şairi Bayrami rə-rə əvındim. Peşo 12 sor təhsil şobədə inspektor ko kardıme. Bayrami vindəme,  bənə çokə pedaqoqi muşahidə kardəme. “Tolışi sədo” qəzetiro məqaləon hozo kardeyədə Bayramim bənə superə pedaktori vinde. Çımı ofəyəvoni barədə 200 səyfəo ibarət qıləy kitob tərtib kardəşe. Bayrami ve zirəkə, məhsuldorə, ofəyədorə insone.

 Çımi bəpeşo sıxan bə cıvonə şair Vüqar Həmati doə be. Əy, ıştə nomo iyən çı “Aləm” jurnali heyəti nomo Allahverdi müəlimış təbrik karde,  çı ustod Allahverdi Bayrami həxədə ıştə fikonış vote:

 -Iştə iminə kitobi “Həyf çə rüjon”  kitobi çap karde piyəme. Fik kardedəbim ki, çımı cı kitobi redaktor ki bıbu?! Bəmı votışone ki, ən çokə redaktor Bayramiye. Əv ısə Mərdəkonədə istirahətədəy. Şem bə Mərdəkon, iyo bənə Xanəli, Məşriği, Bayrami çokə insonon rast oməym. Dəçəvon koməğətinə, məsləhətonnə, çımı kitob çap be. Peşo çımı dıminə kitob “Xasay nəsli salnomə”  dı Bayrami redaktə iyən dəçəy vəsə sıxani çap be. “Honi çəşmə” nomədə qıləy vocibə kitobımon dı Bayraminə ico tərtib karde. (285 səhifəynə 54 tolışə şairi əğılə şeiron məcmuə). Isətən hozo bedəmon ki, “Azərboyconi tolışi şairon” antoloqiya tərtib bıkəmon. Allahverdi müəlimi bo tolışi ədəbiyati, mədəniyəti inkişafiro kardə koon həmə çəmə çaşi navədən. Əmə ve hərəbaxtə şairimon, ənıvıştimon ki, çəmə səyku, çəmə tono bənə Allaverdi müəlimi müdrik, səvodin, arif, aqil, sipriş heste.

 İyən co kəson Bayrami həxədə ətrofin sıxan kardışone.

08-09 avqust, 2016

Masalli-Boku.

“ALƏM” N: 1 (1) 2016